اهمیت سایز گلدان برای ریشه

ریشه گیاه، دهان گیاه محسوب می‌شه.
می‌دونیم که گیاها بیشتر مواد مغذی و آب رو از طریق ریشه هاشون جذب می‌کنن.پس اگر گیاهی ریشه نداشته باشه یا ریشه کمی داشته باشه یا ریشه هاش در حال پوسیدگی باشن یا اصلا ریشه سالم باشه اما توی خاک و گلدون نامناسب قرار بگیره، نمی‌تونه آب و مواد مغذی رو به باقی قسمت های گیاه منتقل کنه.بنابراین حفظ سلامت ریشه‌ی گیاه خیلی موضوع مهمیه.

در این مطلب از سایت تایمکس می‌خوام بصورت خیلی ساده و کاربردی بهتون بگم که انتخاب سایز گلدون چقدر می‌تونه سلامت گیاه شمارو تحت تاثیر قرار بده.در یک مطلب به صورت جداگانه در رابطه با انواع مختلف گلدون هم توضیح خواهم داد.

توی انتخاب گلدون، مهمترین نکته در وهله‌ی اول سایز گلدون نسبت به حجم ریشه‌ی گیاهه.
ما باید به حجم ریشه‌ی گیاهمون نگاه کنیم و با توجه به میزان ریشه‌ی گیاه سایز گلدونمون رو انتخاب کنیم.اگر ریشه های گیاهمون رو بصورت یک کلاف درنظر بگیریم، فاصله‌ی دور تا دور کلاف تا دیواره های گلدون باید نهایتا دو الی چهار سانت باشه. مثلا اگر قطر کلاف ریشه‌ی گیاهم شش سانته، باید داخل گلدونی بکارمش که قطر دهانه گلدون جدیدم هشت الی ده سانتیمتر باشه و نه بیشتر.
همینطور اگر ارتفاع کلاف مثلا پنج سانتیمتره، ارتفاع گلدون جدیدم باید نهایتا هفت تا نه سانتیمتر باشه…
دقت داشته باشید که مادامی که گیاه ما داخل گلدون فعلی بصورت کامل ریشه پر نکرده، ما به هیچ عنوان مجاز به افزایش سایز گلدونمون نیستیم.افزایش سایز گلدون فقط و فقط و فقط برای زمانیه که داخل گلدون ما پر از ریشه شده و ریشه ها از سطح خاک یا از سوراخ انتهای گلدون بیرون زدن.

خسته شدین؟
خسته نشین تا آخر این مطلب قراره کلی فوت و فن بهتون یاد بدم…ارزش خوندن داره…

دوستان، ریشه‌ زمین گراست یعنی به سمت پایین رشد می‌کنه.
حالا اگه گفتید کدوم قسمت‌های ریشه مواد مغذی و آب رو به باقی قسمت های گیاه می‌رسونن؟ بذارید راهنماییتون کنم…
شما وقتی میخواین یک جسم رو با دستتون بگیرید، با کدوم بخش دستتون اون جسم رو می‌گیرید؟
نوک انگشتان؟
کف دست؟
مچ دست؟
آرنج یا بازوتون؟

آفرین…همینطور که ما با نوک انگشتامون جسم رو برمی‌داریم و به کمک باقی بخش های دستمون وزن اون جسم رو تحمل می‌کنیم و جابجاش می‌کنیم، ریشه‌ی گیاهم به همین صورت آب و مواد مغذی رو توسط انتهایی ترین نقطه‌ی خودش(بنام نقاط مریستمی) دریافت می‌کنه.
پس من وقتی می‌خوام به گیاهم آب بدم یا کود بدم باید بصورتی آبیاری رو انجام بدم که تا انتهایی ترین نقطه‌ی ریشه آب رو بتونه دریافت کنه.برای همینه که همیشه توصیه می‌کنیم به شرط استاندارد بودن گلدون باید گیاهامون رو سیراب آبیاری کنیم به طوری که آب از سوراخ انتهای گلدون خارج بشه.(جلوتر گلدون استاندارد رو توضیح میدم که به چه شکله)
یکی از دلایل مهم مرگ گیاهای آپارتمانی، انتخاب اشتباه سایز گلدون و باور های غلط در رابطه با تعویض گلدونه…باور هایی مثل:

۱_ بذار گلدونشو بزرگ انتخاب کنم که تا چند سال دیگه نخوام هی گلدون عوض کنم…
👩‍⚕️این نگرش بسیار بسیار آسیب زا و خسارت آوره…
چرا که وقتی شما گیاهتون رو داخل یک گلدون با دو برابر حجم ریشه ها انتخاب می‌کنید، زمانی که می‌خواین آبیاری انجام بدین به اندازه ای آبیاری می‌کنید که کل اون گلدون خیس بشه بنابراین شما دستی دستی در حال پوساندن ریشه‌ی گیاهتون هستید…
ببینید مثل این می‌مونه من تشنه باشم و با یک لیوان آب سیراب بشم اما شما یک پارچ آب بمن بدید.این آب اضافی منو اذیت می‌کنه.
ضمن اینکه وقتی گیاه می‌بینه ریشه هاش وارد یک فضای بزرگ شدن، تمام تلاشش رو برای پر کردن ریشه داخل اون فضا می‌کنه و از رشد اندام هواییش یعنی ساقه و پاجوش و برگ جدیدش باز می‌مونه…مثال بارزش توقف رشد گیاه سانسوریاست.
گیاهایی که پاجوش میدن باید اول ریشه‌ی تکمیلی داخل گلدونشون داشته باشن بعدا تازه اونموقع میرن روی فاز زایشی یعنی پاجوش دادن.چون تا زمانی که نتونن هزینه ی نگهداری تمام برگها رو بپردازن، بفکر تولید برگ جدید نمی‌افتن.
یک مسئله ‌ی دیگه که توی انتخاب گلدون بزرگ نسبت به حجم ریشه ها گیاه رو آزار میده اینه که کافیه شما فقط یکبار یا دو بار به اشتباه زودتر از موعد به گیاهتون آب بدید…چون گلدونتون نسبت به شبکه ی ریشه خیلی بزرگتره، ریشه زورش نمی‌رسه اون حجم از آب ورودی رو مصرف کنه و قبول دارید که گلدونی که بزرگه زمان بیشتری نیاز داره تا خاک داخلش خشک بشه؟ بنابراین گیاهتون به مرگ محکوم می‌شه.

۲_ این گلدون خیلی زیباست. من می‌خوام تو این گلدون که خیلی باکلاسه گیاهمو بکارم.(بدون توجه به سایز گلدون و فرم گلدون و حجم ریشه‌ی گیاه)

👩‍⚕️توی انتخاب گلدون همیشه اول همخوانی سایز و ابعاد گلدون با حجم ریشه‌ی گیاه براتون اولویت باشه چون گلدون، خونه‌ی گیاه محسوب می‌شه‌…در گام بعدی سلیقه خودتون رو اعمال کنید.
زیباترین گلدون بدون گیاه یا زیباترین گلدون با یک گیاه مریض و بدحال هیچ جذابیتی نداره.(خداییش عجب جمله ای گفتم، طراح سایتمون باید این جمله رو با رنگ طلایی بنویسه)

۳_ ته گلدون رو نمی‌خواد زیاد سوراخ کنیم...ولش کن.
👩‍⚕️در این جهان هستی، هر ورودی ای به یک خروجی نیاز داره…هر جذبی به دفع هم نیازمنده.فقط برای اینکه مهم بودن موضوع رو نشون بدم عرض می‌کنم: فرض کنید بدن یک موجود زنده، خروجی نداشته باشه.چه اتفاقی می افته؟غذا میخوره، آب می‌خوره و امان از هنگام قضای حاجت که لحظه ی وداع او با جهان هستی خواهد بود.

اگر ته گلدون سوراخ نداشته باشه یا تعداد سوراخ ها نسبت به ابعاد گلدون کم باشه یا به هر دلیلی سوراخ های انتهای گلدون مسدود بشن (مثلا موقع کاشت فقط و فقط داخل گلدون خاک ریخته باشید بدون هیچگونه پوکه ای)طی آبیاری های مکرر ریشه های گیاهتون میپوسه…چرا؟ چون ذرات خاک ریزه و این ذرات بعد از آبیاری به هم می چسبن و سوراخ انتهای گلدون رو مسدود می‌کنن و وقتی شما آبیاری انجام می‌دید ته گلدونتون همیشه خیس می‌مونه و هیچ اکسیژنی به ریشه ها نمی‌رسه.درسته ریشه توی خاک زندگی می‌کنه اما به اکسیژن نیاز داره…نباید فقط و فقط آب و خاک و مواد مغذی دریافت کنه…پس حتما حواستون به سوراخ های انتهای گلدونتون باشه.از هزاران گلدونی که ویزیت کردم خیلی به این مورد برخوردم…واقعا جدی بگیرید.

۴_ من از این گلدونایی که زیر گلدونیشون داخل خود گلدون قفل میشه خیلی دوست دارم خیلی زیبان…
👩‍⚕️بله زیبان…اما باید حواستون باشه که اون گلدونی که زیرگلدونیش داخل خودش قفل میشه، وقتی شما آبیاری انجام میدین و بیست دقیقه بعد از اتمام آبیاریتون کل آب اضافی داخل اون زیرگلدونی جمع می‌شه، حتما حتما باید اون آب اضافی رو تخلیه کنید چون موندن مداوم آب داخل زیرگلدونی منجر به پوسیدگی ریشه های گیاهتون می‌شه.

۵_ من عاشق این گلدونای دکوراتیو بلند هستم که ارتفاعشون شصت سانت به بالاست…خیلی ابهت دارن…موقع کاشت هم کلا فقط و فقط داخل گلدونم خاک می‌ریزم.
👩‍⚕️اگر اصرار به استفاده از این گلدونا دارید حتما دو سوم ارتفاع گلدون رو باید پوکه بریزید ضمن اینکه هنگام آبیاری باید به میزانی گیاه رو آبیاری کنید که فقط کل حجم توده ریشه گیاه خیس بشه.این گلدون ها نباید سیراب آبیاری بشن چون خیلی زمان می‌بره تا انتهای گلدون خاک خشک بشه و در نتیجه اون نقاط انتهایی ریشه که بهتون گفتم، همه می‌پوسن.

۶_ می‌خوام تمام گلدونای داخل حیاط خونمو فلزی بخرم خیلی قشنگن…
👩‍⚕️غافل از اینکه گلدون فلزی گرما و سرما رو سریع به محیط ریشه انتقال میده و این اصلا برای ریشه خوب نیست.پس باید دقت کنیم که کدوم جنس گلدون رو برای چه مکانی قراره استفاده کنیم.
۷_ از گیاهم قلمه گرفتم قلمه اش رو کاشتم کنار خودش.کار درستی کردم؟ یا باید جداگانه توی یه گلدون بزرگ بکارمش؟
👩‍⚕️همیشه قلمه رو بصورت جداگانه در یک گلدانی که به هیچ عنوان بزرگ نباشه بکارید.چون اگر گلدون بزرگ انتخاب کنین با آبیاری های مکرر، طوقه ی قلمه(قسمتی که در بستر کشت قرار گرفته) به راحتی می پوسه.

چرا میگم جداگانه بکارید؟
۱_بستر کاشت قلمه با بستری که گیاه حاوی ریشه رو کاشتید متفاوته.
۲_ممکنه قلمه شما که کنار گیاه مادر کاشتید بپوسه و این میشه عامل آلودگی محیط کشت گلدون مادر.
۳_وقتی قلمه می گیرید، چون قلمه ریشه نداره، نباید بیش از اندازه طوقه اش خیس بمونه وگرنه می‌گنده.بخاطر همینه که میگم انتخاب سایز گلدون برای قلمه خیلی مهمه.حالا شاید بگید ما کنار گیاه مادری یعنی گیاه اصلی قلمه مون رو کاشتیم و ریشه هم داد…
در این رابطه باید عرض کنم که شما جزو تکثیر کنندگان خوش شانس جامعه گل و گیاه هستید اما اگر بخواین بصورت اصولی و حرفه ای از طریق قلمه گیاه تون رو تکثیر کنید بایستی در گلدان کوچک و بصورت مجزا اینکار رو انجام بدید یا می‌تونید قلمه هاتون رو بصورت گروهی در یک گلدان متناسب با تعداد قلمه هاتون بکارید.مثلا من دوازده شاخه گیاه کراسولا خرفه ای رو داخل یک گلدون با قطر دهانه دوازده سانت می‌کارم.

پیش تر گفتم که در رابطه با گلدون استاندارد بهتون توضیح میدم.
دوستای گلم
گلدون استاندارد گلدونیه که قطر دهانه اش با ارتفاعش یک الی چهار سانتیمتر اختلاف داشته باشه یعنی دهانه‌ی گلدون بین یک تا چهار سانتیمتر از ارتفاعش بزرگتر باشه.
قطر انتهای گلدون استاندارد هم باید سه چهارم قطر دهانه ی گلدون باشه و دیواره های گلدون هم باید صاف باشن.
به این گلدون میگن گلدون استاندارد.
مثال بارزش: همین گلدون های مشکی پلاستیکی که توی گلخونه ها داخلش گیاه میکارن و ما بعد از خرید گیاه اونها رو عوض می کنیم، اون گلدونا استاندارد هستن.

توی این مطلب سعی کردم تمام نکات در رابطه با سایز گلدون رو خدمتتون عرض کنم.ممنون که تا پایان این مطلب همراهم بودید.اگر دوست دارید در رابطه با آشنایی با انواع مختلف گلدان اطلاعات داشته باشید می تونید اینجا کلیک کنید.

راستی اگه می‌خواین بصورت کاملا رایگان گیاهاتون ویزیت بشن می‌تونید به پیج اینستاگرام ما به آدرس @digitimax
بپیوندید و تو دایرکت هر سوالی داشتید بپرسید.

نویسنده: مهندس سعیده قورچیان