مبانی کوددهی گیاهان آپارتمانی
در این مطلب به بررسی تمام جنبه‌ها و مبانی کوددهی گیاهان آپارتمانی خواهیم پرداخت. برخی از سوالاتی که پاسخ خواهیم داد شامل زمان کوددهی، فصل و نشانه‌هایی است که گیاهان ممکن است بیش از حد یا کمتر از حد نیاز تغذیه شوند همچنین به نحوه انتخاب کود مناسب خواهیم پرداخت. این اطلاعات باید شما را برای پشتیبانی از نیازهای تغذیه‌ای گیاهان آپارتمانی در طول عمرشان آماده کند.
راهنما و مبانی کوددهی گیاهان آپارتمانی
درک کود گیاه
گیاهان مواد مغذی خود را از خاک یا محیط کشتی که در آن رشد می‌کنند جذب می‌کنند لکن به مرور زمان این مواد مغذی توسط گیاه جذب شده و کاهش می‌یابند و نیاز به تجدید دارند.
بیشتر کودها دارای نسبت N-P-K هستند که به صورت سه عدد روی برچسب آنها نوشته شده است.عدد اول از سمت چپ نمایانگر میزان ازت یا نیتروژن (N)، عدد دوم نشان دهنده ی مقدار فسفر (P) و عدد سوم نمایانگر میزان پتاسیم (K) می باشد و هر کدام از این عناصر به شیوه‌ای خاص به سلامت گیاه کمک می‌کنند:
نیتروژن، بلوک اصلی ساخت کلروفیل که انرژی را برای گیاه تولید می‌کند. نسبت بالای نیتروژن به رشد قوی کلی گیاه کمک می‌کند.
فسفر، که به تشکیل سیستم ریشه‌ای قوی و سالم و همچنین توسعه جوانه‌ها، گل‌ها و میوه‌ها کمک می‌کند.
پتاسیم، که به گیاهان کمک می‌کند تا روزنه‌های برگ خود را باز و بسته کنند و از هدررفت رطوبت اضافی جلوگیری کنند. پتاسیم همچنین به تنظیم نگهداری آب در بافت گیاه کمک می‌کند. کمبود پتاسیم در خاک می‌تواند منجر به از دست دادن رطوبت بیش از حد و خشکی گیاه شود.
این اعداد نسبت مخلوط شدن عناصر را نشان می دهند.به عنوان مثال
کود ۱۰_۵۲_۱۰ حاوی ۱۰ درصد نیتروژن،
۵۲ درصد فسفر و ۱۰ درصد پتاسیم است که به سبب میزان فسفر بالا در فرمولاسیونش منجر به ریشه زایی سریع در گیاه می شود.
یا کود ۳۶_۱۲_۱۲ حاوی ۱۲ درصد نیتروژن، ۱۲ درصد فسفر و ۳۶ درصد پتاسیم است که با میزان پتاسیم بالای خود منجر به گل دهی در گیاه و نیز فعال سازی ۶۰ نوع آنزیم رشد در گیاه و… می شود.
این اعداد به کاربر کمک می‌کنند به سرعت ارزیابی کند که کدام جنبه از سلامت گیاه در حال تقویت است.
در کوددهی به گیاهان آپارتمانی به چه نکاتی بایستی توجه کنیم؟
در تغذیه گیاهان آپارتمانی بایستی با توجه به دوره ی رشدی گیاه، آناتومی آن مثلا نوع ریشه و ساقه و رنگ برگ ها و فصل رشد فعال گیاه کوددهی را انجام دهیم.
در مبحث کوددهی صحیح به گیاهان آپارتمانی اولین نکته ی حائز اهمیت، آشنایی با تک تک عناصر کودی است.دانستن اثرات هر یک از این عناصر روی رشد بخش های مختلف گیاه نیز ضروری می باشد.
لازم به ذکر است که اطلاع از تأثیرات هم افزایی یا ضدیت عناصر با یکدیگر، آشنایی با مفهوم pH و تأثیر آن روی جذب عناصر، آشنایی با مفهوم EC بستر گیاه و فشار اسمزی در کوددهی موفق بسیار حائز اهمیت می باشد.
چهار نکته ی مهم در انجام کوددهی به گیاهان آپارتمانی که می بایست رعایت کنیم:
۱_ زمان مناسب کوددهی :
بهتر است صبح انجام شود و در نظر داشته باشید هنگامی که دمای خاک کمتر از ۱۲ درجه سانتیگراد است یا روزهایی که هوا ابری است یا هنگامی که گیاه شما بیمار است یا تحت حمله ی آفات قرار دارد یا بسیار تشنه است نباید کوددهی انجام دهید.)
۲_ میزان مناسب کود(دوز مصرفی مناسب):
همیشه کود را به اندازه ی دوز مصرفی درج شده روی لیبل کود و به اندازه ی یک آبیاری سیراب گیاهتان ( به شرطی که گیاه در گلدان استاندارد کاشته شده باشد) آماده کنید و هیچگاه مخلوط آب و کود را برای دفعات بعدی مصرف نگهداری نکنید.
۳_ نوع محتوای کود که شامل چه عناصری می باشد:
با توجه به میزان نیاز گیاه به عناصر مورد نظر نسبت به مرحله ی رشدی، کود مورد نظر را در برنامه غذایی گیاهتان قرار دهید.
۴_ نوع ماهیت و نحوه ی مصرف کود: مهم است که کودی که تهیه کرده اید را به چه شکل برای گیاهتان استفاده می کنید…به صورت محلول پاشی یا کود آبیاری.
بعنوان مثال کودهایی که کلاته هستند بجز کلات EDTA، مناسب محلول پاشی نیستند و بایستی آن ها را فقط بصورت مخلوط با آب آبیاری استفاده کنیم.
فصل کوددهی به گیاهان آپارتمانی
از آنجایی که گیاهان آپارتمانی در اکثر مواقع در دمای اتاق قرار دارند بنابراین چه برای تعویض گلدان و چه برای تغذیه، به فصل توجه نمی کنیم.
این بدان معناست که مادامی که گیاه در حال رشد است به تغذیه نیاز دارد و بایستی تغذیه صورت پذیرد حتی در فصل زمستان لکن توجه داشته باشید چنانچه در این فصل جوانه انتهایی گیاه شما در حال رشد نیست و گیاه بعلت احساس سرما به خواب رفته است کوددهی را متوقف نمایید.
سعی کنید کوددهی به گیاهانتان را صبح انجام دهید رعایت این مسئله به آنها زمان بیشتری می‌دهد تا مواد مغذی را در طول بخش فعال روز جذب کنند.
3 علامت که گیاه شما نیاز به کوددهی دارد
در اینجا برخی ازنشانه‌های بارز برای کوددهی گیاه شما آورده شده است:
1. زرد شدن کامل برگ‌ها: اگر سایر علل رایج زرد شدن برگ‌ها، مانند آبیاری بیش از حد، آبیاری کم یا کمبود نور را رد کرده‌اید، ممکن است گیاه شما نیتروژن کافی نداشته باشد.
2. کاهش سرعت رشد: رشد کند در طول فصل‌های رشد فعال و همچنین رشد ناقص یا بدشکل می تواند به علت کمبود مواد مغذی در گیاهتان باشد.
3. برگ‌های زرد کم رنگ با رگبرگ‌های سبز تیره: این نشانه‌ای است که گیاه شما ممکن است از کمبود منیزیم رنج ببرد. منیزیم یک عنصر ریزمغذی در بیشتر کودها است و برای حفظ آنزیم‌های گیاهی و تولید کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و قندها که انرژی گیاه شما را تأمین می‌کنند، ضروری است.
چگونه به طور مؤثر کوددهی کنیم؟
به طور کلی، کودها در سه قالب مختلف عرضه می‌شوند که هرکدام روش‌های متفاوتی برای استفاده دارند. برای نتیجه گیری مؤثر از کوددهی، کافیست از دستورالعمل‌ها پیروی کنید:
1. کودهای مایع و محلول در آب: این دسته از کودها در آبی که برای آبیاری گیاهان آپارتمانی خود استفاده می‌کنید به میزان دوز مصرفی تعریف شده روی بسته بندی کود رقیق می‌شوند. هنگامی که می‌خواهید کوددهی کنید، زمانی را برگزینید که هنگام آبیاری گیاهتان است.( دقت داشته باشید که هنگام کوددهی، نباید گیاهتان بیش از حد تشنه باشد.)
2. کودهای آهسته رهش: این دسته از کودها معمولاً به صورت قرص یا گرانول هستند. برای استفاده از آنها، کافی است آنها را روی لایه بالایی محیط کشت پاشیده و مخلوط کنید. گیاه به تدریج مقدار کمی از مواد مغذی را هر بار که آبیاری می‌کنید به خاک منتقل خواهد کرد. این نوع از کودها به طور کلی، می‌توانند از 4 تا 6 ماه مؤثر باشند. دقت داشته باشید که استفاده بیش از حد از کودهای دیر رهش در ترکیب خاک گیاهتان، منجر به بالا رفتن EC بستر کشت گیاهتان می گردد.
3. تعویض گلدان گیاهان آپارتمانی: هنگام تعویض گلدان، می‌توانید خاک گلدان را با کود ورمی کمپوست غنی کنید. این مواد به مخلوط‌های کشت استریل اضافه می‌شوند و مواد مغذی اضافی را به گیاه شما می‌رسانند. توجه داشته باشید که هنگام استفاده از این روش بهتر است که کود معمولی خود را رقیق کنید تا از کوددهی بیش از حد جلوگیری کنید.